język naturalny
  • Oznaczanie przerw w transmisji radiowej
    24.04.2017
    24.04.2017
    Moje pytanie dotyczy zastosowania wielokropka w sytuacji cytowania fragmentarycznej wypowiedzi – przykładowo przerywanej zakłóceniami transmisji radiowej.
    Mianowicie, czy powinno się umieścić pomiędzy odseparowanymi fragmentami wypowiedzi dwa wielokropki przylegające do wyrazów po obu „stronach” zakłócenia, czy też wyłącznie jeden przed pojawieniem się luki? Poniższe przykłady powinny jaśniej zilustrować problem:
    …zniknęli w okolicy…
    …natychmiast rozpocząć poszukiwania
  • pani dyrektor, ale pani księgowa

    21.01.2009
    21.01.2009

    Proszę o skorygowanie form:

    • pan dyrektor finansowy, pani dyrektor finansowy
    • pan kontroler finansowy, pani kontroler finansowy
    • pan księgowy, ale pani księgowa
    • pan asystent i pani asystentka (???)

    Czy jest jakaś prawidłowość?

    M. Lemańska

  • pani motorniczy
    3.04.2009
    3.04.2009
    Szanowni Państwo,
    ostatnio spotkałem się z określeniem pani motorniczy. Czy jest ono uznawane za dopuszczalne, czy jest niepolecane? Razi mnie jego użycie, naturalniejsze wydaje mi użycie formy pani motornicza. Gdy się używa pierwszej, wymienionej przeze mnie formy, niemożliwe jest odmienienie jej inaczej niż z żeńskim przymiotnikiem („Spotkałem panią motorniczy” brzmi sztucznie). Trudno mi znaleźć inne przykłady, oprócz stajenny. Co o tym myśleć?
    Łączę wyrazy szacunku,
    Piotr Kowalski
  • Pani profesor w liczbie mnogiej
    23.05.2016
    23.05.2016
    Szanowni Państwo,
    zastanawiam się, jak sobie poradzić z liczbą mnogą rzeczowników męskich odnoszonych do kobiet. Panie profesorki oznaczałoby, że każda z nich jest profesorką, a nie profesorem. Czy zatem panie profesor?
    A co z innymi przypadkami gramatycznymi? Np. Problem dotyczył wszystkich obecnych na sali profesor?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • pęseta, ale pensetnik
    16.10.2006
    16.10.2006
    Proszę o wyjaśnienie, dlaczego pisze się pęseta albo pinceta, ale nazwę ryby, pochodzącą od kształtu pęsety, piszemy pensetnik (zob. na przykład http://www.akwarium.gdynia.pl/karty/forcipiger.htm)?
  • Podnosić a utrzymywać, twierdzić
    20.12.2019
    20.12.2019
    PAP informuje: STS podnosi, że polskie dziecko pierwszy kontakt z... Czy prawidłowym jest użycie słowa podnosi w znaczeniu ‘utrzymuje’ albo ‘twierdzi’?
  • port komputerowy
    3.02.2005
    3.02.2005
    Witam serdecznie!
    W terminologii komputerowej przyjęło się używanie słowa port w niektórych kolokacjach jako synonim słów gniazdo lub złącze. Jest to niewątpliwie kalka z języka angielskiego, niemniej już dość spopularyzowana w języku polskim, vide port USB albo port podczerwieni.
    Czy Pana zdaniem jest to już dopuszczalne użycie, czy powinno być traktowane jako błąd?
    Dziękuję i pozdrawiam,
    Jarek Hirny
  • posiadać
    22.06.2004
    22.06.2004
    Czy właściwe jest używanie czasownika posiadać w zdaniach: „Laboratorium posiada certyfikat” lub „Aparat posiada własną instalację…”, „Pracownik posiada kwalifikacje do obsługi…” itp.? Osobiście mi się nie podoba, ale jest w użyciu. I w dodatku fakt „posiadania” innej rzeczy, cechy albo przywileju wynika często z nadania tytułu lub prawa własności, np. firma prawnie jest właścicielem (tzn. posiadaczem!!!?) certyfikatu wystawionego na jej imię.
  • problemy różne
    21.01.2005
    21.01.2005
    1. Co oznacza słowo predyleksje i kiedy możemy je stosować?
    2. Czy teren można uznać za zabudowany, jeżeli stoi na nim ruina jakiegoś budynku, domu, budowli lub jakiś obiekt który jest w budowie (niedokończony)?
    3. Czy na świadectwo dojrzałości można powiedzieć bumaga?
    Dziękuję serdecznie za odpowiedź na moje pytania i pozdrawiam.
  • Przecinek
    2.12.2015
    2.12.2015
    Czy w takich konstrukcjach zdaniowych należy użyć drugiego przecinka? Zakładamy, że w każdym zdaniu część po spójniku nie jest wtrąceniem, tylko jest równoważna części przed spójnikiem.
    1. Znacząca większość Szkotów, a także Irlandczyków(,) nie zna języka swoich celtyckich przodków.
    2. Szeryf, a zarazem stróż prawa(,) nie może sobie pozwolić na takie ekscesy.
    3. Niedoświadczony, acz inteligentny człowiek(,) powinien dać sobie z tym radę bez trudu.

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego